waf چیست؟ کاملترین آموزش فایروال برنامه وب

در میان انبوه حملات سایبری در فضای آنلاین، امنیت وب‌سایت‌ها و برنامه‌های وب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. یکی از ابزارهای کلیدی به این منظور، waf نام دارد. WAF مخفف Web Application Firewall، به‌عنوان یک سد دفاعی بین سرور وب و ترافیک اینترنتی عمل می‌کند؛ ‌به‌طوری‌که تنها ترافیک مجاز و ایمن به سرور راه پیدا می‌کند.

در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم که waf چیست، چه انواعی دارد و چگونه از وب سرور در برابر حملات سایبری محافظت می‌کند. اگر قصد خرید WAF دارید، پیش از هر اقدام این مطلب را مطالعه کنید.

آشنایی با WAF؛ سد دفاعی در برابر حملات سایبری

در پاسخ به سوال «waf چیست» باید گفت که این عبارت مخفف کلمه Web Application Firewall یا فایروال برنامه وب است. به بیانی دقیق‌تر می‌توان گفت که WAF نوعی دستگاه یا نرم‌افزار محسوب می‌شود که برای محافظت از وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی وب در برابر حملات سایبری طراحی شده است. WAF با نظارت بر ترافیک HTTP و HTTPS، حملات را پیش از آسیب رساندن به سیستم شما شناسایی و مسدود می‌کند. با استفاده از فایروال برنامه وب، فقط ترافیک‌های مجاز و ایمن به سرور دسترسی پیدا خواهند کرد. 

این نکته را در نظر داشته باشید که فقط استفاده از فایروال برنامه وب برای برقراری امنیت به‌تنهایی کافی نیست؛ بلکه اقدامات امنیتی دیگر مانند خرید ssl، برای رمزنگاری داده‌های منتقل‌شده بین کاربر و سرور ضروری است.

انواع WAF؛ ۳ نوع ساختار برای برقراری امنیت در فضای آنلاین

معماری WAF را براساس پیاده‌سازی می‌توان به سه نوع تقسیم‌بندی کرد. هرکدام از این نوع فایروال‌های برنامه وب ویژگی‌های خاصی دارند. در ادامه این ۳ نوع را بیشتر توضیح می‌هیم:

1. WAF مبتنی‌ بر شبکه: برنامه فایروال وب مبتنی بر شبکه، معمولا در محل (on-premise) و به‌صورت لوکال نصب می‌شوند. WAF مبتنی بر شبکه بالاترین سطح امنیت را ارائه می‌دهند. فایروال مبتنی بر شبکه گران‌ترین نوع WAF نیز محسوب می‌شود و ذخیره و نگهداری از تجهیزات فیزیکی هزینه‌بر است.
2. WAF مبتنی‌بر هاست: یکی از انواع WAFها، انواع مبتنی بر هاست است. این نوع از WAFها به‌صورت نرم‌افزاری روی سرور وب نصب می‌شوند و انعطاف‌پذیری بیشتر و هزینه ارزان‌تری نسبت به سایر انواع WAF دارند.
3. WAF مبتنی‌بر فضای ابری: این نوع از WAFها به‌صورت خدمات ابری ارائه می‌شوند و برای محیط‌هایی با منابع محدود مناسب است.

WAF مبتنی بر فضای ابری (Cloud SaaS WAF)، نیاز به سرمایه اولیه ندارد و کاربران با پرداخت هزینه برای اشتراک مدت‌دار می‌توانند از این نوع سرویس استفاده کنند.

نحوه عملکرد فایروال برنامه وب؛ Waf چگونه کار می‌کند؟ 

احتمالا تا اینجا متوجه شدید که waf چیست و اکنون برایتان سوال پیش آمده است که «Waf چگونه کار میکند». WAF با بررسی و فیلتر کردن ترافیک ورودی به سرور وب، حملات احتمالی را شناسایی و خنثی می‌کند. این فرآیند شامل موارد زیر است:

• تجزیه و تحلیل ترافیک: WAF طی یک‌سری پروسه‌های پیچیده، الگوهای ترافیک را تجزیه و تحلیل می‌کند تا فعالیت‌های مشکوک را شناسایی کند.
• اجرای قوانین: بر اساس مجموعه‌ای از قوانین تعریف‌شده، WAF تعیین می‌کند که کدام درخواست‌ها بی‌خطر هستند و کدام باید مسدود شوند.
• مسدودسازی حملات: در صورت تشخیص حمله، WAF به سرعت درخواست‌های مضر را مسدود می‌کند.

فرایند مسدودسازی حملات نیازمند پشتیبانی قوی از سوی بخش پشتیبانی شبکه و سرور است تا اطمینان حاصل شود که WAF به‌درستی تنظیم و به‌روز نگه داشته می‌شود. همچنین این فرایند برای حل هرگونه مسائل فنی که ممکن است در جریان کار WAF رخ دهد، ضروری است.

WAF از چه نوع حملات سایبری محافظت می‌کند؟

فایروال برنامه‌های وب (WAF) برای محافظت از برنامه‌های وب در برابر انواع مختلف حملات سایبری طراحی شده‌اند. در اینجا برخی از مهم‌ترین حملاتی که WAF می‌تواند از آن‌ها محافظت کند، ذکر شده‌اند:

1. حمله SQL Injection یا SQLi: این حمله زمانی رخ می‌دهد که مهاجم کدهای مخرب SQL را از طریق فرم‌های وب‌سایت ارسال می‌کند تا به پایگاه داده‌ها دسترسی یابد یا آن را دستکاری کند.
2. حمله Cross-Site Scripting یا XSS: در این حملات، مهاجمان کدهای مخرب JavaScript یا دیگر اسکریپت‌ها را در صفحات وب قربانیان جاسازی می‌کنند، که می‌تواند منجر به سرقت اطلاعات حساس شود.
3. حمله Cross-Site Request Forgery یا CSRF: این نوع حمله زمانی رخ می‌دهد که یک کاربر معتبر بدون اطلاع خود دستوراتی را که مهاجم تعیین کرده است، اجرا می‌کند.
4. حمله File Inclusion Vulnerabilities: این نوع حمله شامل Local File Inclusion و Remote File Inclusion است که در که در آن‌ها مهاجمان فایل‌های مخرب را به یک سرور وب اضافه یا در آن اجرا می‌کنند.
5. حمله (Distributed Denial of Service) یا DDoS Attacks: حملاتی که هدف آن‌ها فلج کردن سرور وب با ارسال ترافیک سنگین و غیرمعمول است.
6. Session Hijacking and Man-in-the-Middle Attacks: در این حملات، مهاجم تلاش می‌کند تا ارتباط بین دو طرف را بدون اطلاع آن‌ها کنترل کند.
7. Zero-Day Exploits: حملاتی که از آسیب‌پذیری‌های ناشناخته در نرم‌افزار استفاده می‌کنند.
8. Path Traversal and Directory Traversal Attacks: این حملات به مهاجمان اجازه می‌دهند که از محدودیت‌های امنیتی گذر کرده و به فایل‌هایی در سرور دسترسی یابند که نباید قابل دسترسی باشند.

WAF‌ها با تجزیه و تحلیل ترافیک وب و شناسایی الگوهای مخرب، به مسدود کردن این نوع حملات کمک می‌کنند. لازم است به این نکته اشاره کنیم که WAF‌های مبتنی بر ابر، می‌توانند برای کاهش بار سرورها و ارائه مقیاس‌پذیری بهتر به کار روند و در مقابله با حملات پیچیده‌تر نیز موثر هستند. در این زمینه، اطلاعات بیشتر در مورد اینکه cloud چیست به درک بهتر نحوه عملکرد WAF‌های مبتنی بر ابر کمک خواهد کرد.

مزایا و معایب WAF چیست؟

استفاده از فایروال برنامه وب مزایا و معایب خاصی دارد که آگاهی از آن‌ها به درک بهتر از این ابزار و تصمیم‌گیری برای خرید WAF کمک می‌کند. از‌جمله مزایای WAF می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلوگیری از حملات وب: WAF از برنامه‌های وب در برابر حملات سایبری رایج محافظت می‌کند.
• کاهش خطرات امنیتی: با جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز و حملات، WAF به حفظ امنیت داده‌ها و حریم خصوصی کمک می‌کند. WAF به عنوان یک لایه اضافی امنیتی عمل می‌کند و از وقوع بسیاری از تهدیدات امنیتی جلوگیری می‌کند.
• مطابقت با استانداردهای امنیتی: استفاده از WAF به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با استانداردهای امنیتی مانند PCI DSS مطابقت داشته باشند.
• کنترل دقیق بر ترافیک وب: امکان تنظیم قوانین دقیق برای کنترل چگونگی دسترسی کاربران به وب‌سایت وجود دارد.

در کنار این مزایا، WAF معایبی نیز دارد که باید از آن‌ها اطلاعات داشته باشید. ازجمله معایب WAF باید به موارد زیر اشاره کرد: 

• مدیریت پیچیده: تنظیم و مدیریت WAF ممکن است پیچیده باشد؛ به‌خصوص برای سازمان‌هایی که دانش فنی محدودی دارند.
• هزینه‌های بالا: برخی از WAF‌ها ممکن است هزینه‌های بالایی برای خرید و نگهداری داشته باشند.
• احتمال خطاهای کاذب: WAF‌ها ممکن است گاهی اوقات ترافیک معتبر را به اشتباه به عنوان تهدید شناسایی کنند، که می‌تواند به اختلال در عملیات عادی وب‌سایت منجر شود.
• محدودیت‌ها در برابر حملات پیچیده: در برابر برخی حملات پیچیده‌تر یا تاکتیک‌های نوظهور، WAF‌ها ممکن است کاملاً موثر نباشند.

با وجود عملکرد دقیق و مناسب در برابر حملات DDOS، ممکن است WAF‌ها در برابر برخی از حملات پیچیده‌تر مانند حملات zero-day کمتر موثر باشند. برای آشنایی بیشتر با انواع حملات DDOS، مقاله «ddos چیست» را در وبلاگ برتینا مطالعه کنید.

نحوه خرید بهترین WAF؛ چگونه بهترین فایروال وب را انتخاب کنیم؟

انتخاب WAF مناسب بستگی به نیازهای خاص کسب‌وکار شما دارد. مواردی که باید در نظر بگیرید شامل:

• مقیاس‌پذیری: اطمینان حاصل کنید که WAF قادر به پشتیبانی از حجم ترافیک وب‌سایت شما است.
• قابلیت تنظیم: انعطاف‌پذیری در تنظیم قوانین مهم است.
• هزینه‌ها: بودجه و هزینه‌های نگهداری را در نظر بگیرید.
• پشتیبانی و به‌روزرسانی‌ها: یک WAF خوب باید پشتیبانی قوی و به‌روزرسانی‌های مداوم داشته باشد. 

به‌طورکلی، برای انتخاب بهترین WAF، باید نوع وب‌سایت یا برنامه موردنظر خود را در نظر داشته باشید و براساس بودجه خود اقدام کنید. برای افزایش امنیت وردپرس یا برنامه کاربردی وب خود در برابر خطر حمله سایبری، استفاده از WAF یک راهکار موثر و ضروری برای محافظت از آن است؛ بنابراین باید WAF مناسب را انتخاب و به‌درستی پیکربندی کنید تا از مزایای آن بهره‌مند شوید.

حفاظت هوشمندانه از برنامه‌های وب با استفاده از WAF

در این مطلب توضیح دادیم که waf چیست و چگونه کار می‌کند؛ همچنین، به بررسی مزایا و معایب استفاده از فایروال برنامه وب پرداختیم. به‌طورکلی WAFها به‌عنوان سد دفاعی در برابر انواع حملات از سایت سا برنامه‌های وب دفاع می‌کنند.

Wafها به‌صورت سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری پیاده‌سازی می‌شوند؛ WAFهای سخت‌افزاری به‌طورمعمول به‌عنوان دستگاه‌های جداگانه‌ای در شبکه نصب خواهند شد و WAFهای نرم‌افزاری به‌عنوان یک افزونه در وب‌سرور یا برنامه کاربردی وب نصب می‌شوند. اگر سوالی درباره این نوع فناوری پیشرفته امنیتی دارید، در قسمت نظرات مطرح کنید؛ کارشناسان برتینا پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.